banier
lijntje lijntje

Uiltjes (Noctuidae)

De uiltjes vormen een zeer grote vlinderfamilie met wereldwijd meer dan 20.000 soorten. Bij ons is het zelfs de grootste vlinderfamilie met ongeveer 350 soorten. Verreweg de meeste uiltjes zijn tamelijk grote, forse vlinders met bruine bovenvleugels, vandaar de naam. De vleugels zijn niet breed, maar wel lang. Een paar uiltjes zien er iets anders uit, zoals de snuituilen die een kruising lijken tussen spanners en grasmotten. De halmuiltjes zijn zo klein dat ze meestal voor micro's worden aangezien. Er zijn maar een paar uilen die ook overdag vliegen. Maar daartoe behoort wel de gamma-uil, de bekendste overdag vliegende nachtvlinder. Ook sommige halmuiltjes vliegen geregeld overdag. In tegenstelling tot de spanners die ondanks hun grote vleugels maar matige vliegers zijn, kunnen de meeste uiltjes heel goed vliegen. Er zitten dan ook relatief veel trekvlinders onder die soms zeer grote afstanden afleggen. Om uiltjes te determineren zijn twee vlekken heel erg belangrijk: de niervlek en de ronde vlek, ook wel ringvlek genoemd. Door goed naar deze vlekken te kijken is een deel van de soms sterk op elkaar lijkende soorten uit elkaar te houden. Bijna alle uiltjes verpoppen in of op de grond in een kokon. De meeste overwinteren als ei of pop, slechts een enkele soort overwintert als vlinder. De verdere onderverdeling van uiltjes in subfamilies is voor de leek verwarrend, wijzigt regelmatig en voegt aan onze site niets toe, zodat daarvan is afgezien.


foto van Paradrina clavipalpis
Huisuil Paradrina clavipalpis

De wat saaie huisuil wordt nog wel eens binnenshuis aangetroffen. Meer...


foto van Agrotis segetum
Gewone velduil Agrotis segetum

De gewone velduil is vaak schadelijk in de landbouw. Meer...


foto van Agrotis exclamationis
Gewone Worteluil Agrotis exclamationis

De Engelsen noemen hem Heart and Dart (hart en pijltje). Op de foto is goed te zien waarom. Meer...


foto van Agrotis clavis
Geoogde Worteluil Agrotis clavis

Hij lijkt veel op andere worteluilen, maar de ronde vlek heeft een duidelijk zwart randje. Vandaar ook de naam geoogde worteluil: het rondje lijkt op een oog. Meer...


foto van Agrotis ipsilon
Grote worteluil Agrotis ipsilon

De grote worteluil verschijnt elke zomer in grote aantallen in de Benelux, maar plant zich hier niet voort. Meer...


foto van Agrotis puta m.
Puta-uil Agrotis puta

Het mannetje is licht en fraai getekend. Meer...


foto van Agrotis puta fem.
Puta-uil Agrotis puta

Zo'n donkere Puta-uil is een vrouwtje. Meer...


foto van Axylia putris
Houtspaander Axylia putris

De houtspaander is één van de weinige uilen die in rust de vleugels om het lichaam heenkrult. Meer...


foto van Ochropleura plecta
Haarbos Ochropleura plecta

De haarbos wordt overdag regelmatig rustend in huizen, schuurtjes of stallen aangetroffen. Meer...


foto van Noctua pronuba
Huismoeder Noctua pronuba

De huismoeder wordt ook wel de hooivlinder genoemd. De ondervleugels vormen een groot contrast met de bovenvleugels. Meer...


foto van Noctua janthe
Open-breedbandhuismoeder Noctua janthe

De open-breedbandhuismoeder toont aan dat het soms misschien beter is om geen Nederlandse naam te gebruiken. Meer...


foto van Amphipyra pyramidea
Piramidevlinder Amphipyra pyramidea

De piramidevlinder heeft sterk contrasterende ondervleugels. Meer....


foto van Amphipyra berbera
Schijn-piramidevlinder Amphipyra berbera

De schijn-piramidevlinder kan alleen door nauwkeurig onderzoek, vooral van de achtervleugel en het lichaam, van de piramidevlinder worden onderscheiden. Meer...


foto van Hecatera bicolorata
Tweekleurige uil Hecatera bicolorata

De tweekleurige uil is een opvallende witte uil met een zeer brede donkere band over de vleugels. Meer...


foto van Panolis flammea
Dennenuil Panolis flammea

De prachtige dennenuil komt in een zilvergrijze en een roodachtige uitvoering. Meer...


foto van Lycophotia porphyrea
Granietuil Lycophotia porphyrea

Nog zo'n prachtig, kleurrijk uiltje: de granietuil, een soort van de heide. Meer...


Foto van Anorthoa munda imago
Dubbelstipvoorjaarsuil Anorthoa munda

De dubbelstipvoorjaarsuil heeft weliswaar een akelig lange naam, maar die klopt wel! Meer...


Foto van Perigrapha munda rups
Dubbelstipvoorjaarsuil Anorthoa munda

De rups van de dubbelstipvoorjaarsuil is tamelijk opvallend getekend. Meer...


foto van Orthosia incerta
Variabele Voorjaarsuil Orthosia incerta

Deze grote voorjaarsuil is beter te herkennen aan de vorm van de vleugel dan aan de tekeningen erop, of de kleur. Meer...


foto van Orthosia cerasi
Tweestreepvoorjaarsuil Orthosia cerasi

Soms fraai getekend zoals op de foto, maar vaak zonder veel tekening. Bovendien zeer variabel van kleur: de Tweestreepvoorjaarsuil. Meer...


foto van Orthosia cruda imago
Kleine Voorjaarsuil Orthosia cruda

Ook de kleine voorjaarsuil is erg variabel. Het beste te herkennen aan zijn geringe omvang: de spanwijdte is slechts 28 tot 32mm. Meer...


foto van Orthosia cruda rups
Kleine Voorjaarsuil Orthosia cruda

De volgroeide rups heeft een typische zwarte vlek achter de kop. Meer...


foto van Orthosia gothica
Nunvlinder Orthosia gothica

De nunvlinder is eigenlijk een C-uil die in de lente vliegt. Meer...


foto van Xestia c-nigrum
Zwarte C-uil Xestia c-nigrum

De zwarte C-uil is eigenlijk een nunvlinder die in de zomer vliegt. Meer...


foto van Xestia triangulum
Driehoekuil Xestia triangulum

Bij de driehoekuil is de C eigenlijk doormidden gesneden, zodat twee donkere vierkantige vlekken zijn ontstaan. Meer...


foto van Xestia xanthographa
Vierkantvlekuil Xestia xanthographa

De vierkantvlekuil is gemakkelijk te herkennen aan de lichtgrijze vierkante vlek uit de naam. Meer...


foto van Melanchra persicariae rups
Perzikkruiduil Melanchra persicariae

Tot dusver is alleen de rups van de perzikkruiduil in onze tuin opgedoken. Meer...


foto van Mamestra brassicae
Kooluil Mamestra brassicae

De rups van de kooluil is bijna nergens welkom, omdat hij graag kool eet. Meer...


foto van Lacanobia thalassina
W-uil Lacanobia thalassina

Hij mag dan wel de W-uil heten, er zijn veel meer uiltjes met een witte W in de vleugel. Meer...


foto van Ceramica pisi
Erwtenuil Ceramica pisi

De rups van de erwtenuil is soms op erwten te vinden, maar veel vaker op brem of andere struiken. Meer...


foto van Asteroscopus sphinx
Kromzitter Asteroscopus sphinx

De naam kromzitter heeft deze soort te danken aan de interessante rups en niet aan de saaie mot zelf. Meer...


foto van Allophyes oxyacanthae
Meidoornuil Allophyes oxyacanthae

De groene accentjes van de meidoornuil vallen alleen van dichtbij goed op. Meer...


foto van Dryobotodes eremita
Eikenuiltje Dryobotodes eremita

Door de groene kleurtjes is het sombere eikenuiltje toch gemakkelijk te herkennen. Meer...


foto van Cryphia algae
donkergroene korstmosuil Cryphia algae

Ook de donkergroene korstmosuil is groen, maar dan wel héél erg donkergroen. Meer...


foto van Eupsilia transversa
Wachtervlinder Eupsilia transversa

De wachtervlinder heeft een oranje stip met twee witte stipjes er vlak bij. Overigens kan de oranje stip ook geel of wit zijn. Meer...


foto van Conistra rubiginea
Gevlekte Winteruil Conistra rubiginea

De gevlekte winteruil kan al in januari vliegen en is één van de eerste lentebodes. Meer...


foto van Conistra vaccinii
Bosbesuil Conistra vaccinii

De bosbesuil moet je determineren aan de hand van de vorm van de vleugel, anders kom je er niet uit. Meer...


foto van Agrochola macilenta
Geelbruine Herfstuil Agrochola macilenta

De geelbruine herfstuil herken je niet alleen aan z'n kleur, hij vliegt nog eens laat in het jaar ook. Meer...


foto van Agrochola lota
Zwartstipvlinder Agrochola lota

De zwartstipvlinder lijkt op de geelbruine herfstuil, maar is donkerder en meer roodachtig. Meer...


foto van Xanthia togata
Wilgengouduil Xanthia togata

De wilgengouduil doet met zijn brede vleugels en mooie kleur nogal spannerachtig aan. Meer...


foto van Acronicta rumicis
Zuringuil Acronicta rumicis

De zuringuil is een lastig te herkennen, vaak donker, erg variabel beestje. Meer...


foto van Acronicta psi of Acronicta tridens
Psi-uil / Drietand Acronicta psi / Acronicta tridens

Als volwassen vlinders zijn de psi-uil en de drietand niet van elkaar te onderscheiden. Meer...


foto van Acronicta psi of Acronicta tridens
Psi-uil / Drietand Acronicta psi / Acronicta tridens

Dit is de rups van de psi-uil. Meer...


foto van Acronicta leporina
Schaapje Acronicta leporina

Het schaapje lijkt veel op de drietand en de psi-uil hierboven, maar is fijner getekend en mist de grote zwarte lijnen. Meer...


foto van Acronicta megacephala
Schilddrager Acronicta megacephala

De schilddrager is een wel erg vaag getekende uil. Meer...


foto van Phlogophora meticulosa imago
Agaatvlinder Phlogophora meticulosa

De prachtige agaatvlinder heeft wel iets weg van een pijlstaartvlinder. Meer...


foto van Phlogophora meticulosa rups
Agaatvlinder Phlogophora meticulosa

De rups van de agaatvlinder op deze pagina is groen, maar hij kan net zo goed bruin zijn. Meer...


foto van Cosmia trapezina
Hyena Cosmia trapezina

De rupsen van de hyena zijn de enige die bij ons actief jagen op andere rupsen om ze op te eten. Meer...


foto van Cosmia pyralina
Maanuiltje Cosmia pyralina

Het maanuiltje bezoekt geregeld bladluizen om van hun honingdauw te snoepen. Meer...


foto van Mythimna albipuncta
Witstipgrasuil Mythimna albipuncta

De witstipgrasuil is een trekvlinder die zich bij ons niet voortplant. Meer...


foto van Apamea crenata
Variabele Grasuil Apamea crenata

De variabele grasuil komt in twee smaken: een lichte en deze donkere. Het is dan ook niet de gemakkelijkste soort om te determineren. Meer...


foto van Apamea monoglypha
Graswortelvlinder Apamea monoglypha

Soms zie je al vroeg in de avondschemering de graswortelvlinder op de vlinderstruik. Meer...


foto van Mesapamea secalis
Halmrupsvlinder Mesapamea secalis

De halmrupsvlinder is een heel kleine uil. Zeker als hij overdag vliegt denk je eerder aan een microvlinder uit de lichtmottenfamilie dan aan een uiltje. Meer...


foto van Oligia fasciuncula
Oranjegeel Halmuiltje Oligia fasciuncula

Het oranjegele halmuiltje is één van de zes soorten halmuiltjes in de Benelux en een nog erg variabele ook. Determinatie is dan ook verre van eenvoudig. Meer...


foto van Rivula sericealis
Stro-uiltje Rivula sericealis

Uitermate klein uiltje met een spanwijdte van nog geen 25 mm! Rust altijd met de kop naar beneden. Meer...


foto van Rhizedra lutosa
Herfst-rietboorder Rhizedra lutosa

De Herfst-rietboorder is een meestal grote, witte, zwart bestoven uil. Meer...


foto van Elaphria venustula
Gemarmerd Heide-uiltje Elaphria venustula

Vanwege de manier waarop het gemarmerd heide-uiltje zijn vleugels houdt in rust en omdat hij zo klein is, wordt hij vaak aangezien voor een micro-vlinder en dan vooral eentje uit de familie van de bladrollertjes. Meer...


foto van Protodeltote pygarga
Donkere Marmeruil
Deltote pygarga

De donkere marmeruil is gemakkelijk te herkennen aan de lichte vlek bij de achterrand van de vleugel. Meer...


foto van Plusia festucae
Goudvenstertje Plusia festucae

Het goudvenstertje is een welhaast overmooi uiltje. Meer...


foto van Polychrysia moneta
Gelduil Polychrysia moneta

De gelduil is zowel in Nederland als in België zeldzaam en lijkt sterk achteruit te gaan. Meer...


foto van Autographa gamma
Gammavlinder Autographa gamma

De gammavlinder is het bruine, nerveus bewegende uiltje dat je in de zomer midden op de dag op bloemen ziet zitten tussen de atalanta's, witjes, vosjes en dagpauwogen. Meer...


foto van Diachrysia chrysitis
Koperuil Diachrysia chrysitis

Hoe de koperuil aan zijn naam komt is in één oogopslag duidelijk. Meer...


foto van Scoliopteryx libatrix imago
Roesje Scoliopteryx libatrix

Het roesje overwintert heel vaak binnenshuis. Meer...


foto van Scoliopteryx libatrix rups
Roesje Scoliopteryx libatrix

De rups van het roesje is van een helder soort lichtgroen. Meer...


foto van Hoplodrina octogenaria
Gewone Stofuil Hoplodrina octogenaria

Heel erg lastig te herkennen, saaie uil. Meer...


foto van Charanyca trigrammica
Drielijnuil Charanyca trigrammica

Het mocht wat: drielijnuil. Ik tel toch duidelijk vier lijntjes. Meer...


foto van Hypena proboscidalis
Bruine Snuituil Hypena proboscidalis

Snuituilen, zoals deze bruine snuituil, lijken in het geheel niet op de andere uiltjes. Meer...


foto van Hypena rostralis
Hopsnuituil Hypena rostralis

De hopsnuituil overwintert als volwassen vlinder. Meer...


foto van Zanclognatha tarsipennalis
Lijnsnuituil Zanclognatha tarsipennalis

De voorpoot van de lijnsnuituil is een grote kwast geworden. In het Engels heet-ie dan ook Fan-foot. Meer...


foto van Herminia tarsicrinalis
Schaduwsnuituil Herminia tarsicrinalis

De schaduwsnuituil is genoemd naar de schaduw tussen de twee bovenste lijntjes. Meer...


foto van Herminia grisealis
Boogsnuituil Herminia grisealis

De boogsnuituil is onmiddellijk te herkennen aan zijn zware boogvormige onderste lijn. Meer...


Bovenkant pagina

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 19-10-2018.
© (2000 - 2024) www.gardensafari.nl (Hans Arentsen) Als u een foto wilt gebruiken, mail mij dan (hans@gardensafari.nl).